Kościół Dzisiaj

Prezentujemy naszą parafie w czasach dzisiejszych, zapraszamy do zapoznania sie ze szczegółami. Zobacz co kościół ma do zaoferowania.

Kościół z zewnątrz

Kościół św. Karola Boromeusza został zaprojektowany przez włoskiego architekta Henryka Marconiego. Świątynia jest orientowana (prezbiterium zwrócone na wschód), wzniesiona na planie krzyża łacińskiego w stylu neorenesansowym. Jest wzorowana na wczesnochrześcijańskich bazylikach rzymskich: św. Pawła za Murami, Santa Maria Maggiore czy bazylice św. Wawrzyńca we Florencji oraz wzorcowym paryskim kościele Notre Dame de Lorette, który powstał według zaleceń dotyczących sztuki sakralnej zawartych w dziele św. Karola Boromeusza. Kościół ma korpus trójnawowy, bazylikowy zakończony półkolistym prezbiterium zamkniętym absydą. Fasada otoczona jest dwiema wieżami (zegarową i dzwonnicą) oraz poprzedzona trójarkadowym portykiem.

Przed schodami świątyni znajdują się wapienne statuy doktorów Kościoła od lewej: św. Hieronima (dłuta Pawła Malińskiego), św. Ambrożego, św. Augustyna (Ludwika Kauffmana) i św. Grzegorza Wielkiego (Pawła Malińskiego). Do głównego wejścia świątyni prowadzi 12 stopni schodów wielkich. Po nich następuje trójarkadowy przedsionek, który zdobią cztery wyżłobione żeliwne kolumny, na których oparta jest fasada z frontonem głównym z trzema półkoliście zamkniętymi oknami przedzielonymi pilastrami i zwieńczonym tympanonem. Po obu stronach fasady stoją statuy apostołów św. Piotra i św. Pawła wyrzeźbione przez Ludwika Kauffmana. Na fryzie frontonu głównego umieszczono napis: Bogu cześć świętemu Karolowi Boromeuszowi sława wiernym zbawienie. Fronton zwieńczono tympanonem z płaskorzeźbą Ludwika Kauffmana przedstawiającą św. Karola Boromeusza udzielającego komunii św. ludowi podczas zarazy w Mediolanie w 1576 roku. Kolejne dwa tympanony znajdujące się od strony północnej i wschodniej ozdobiono płaskorzeźbami wykonanymi przez Pawła Malińskiego, kolejno przedstawiają św. Karola Boromeusza głoszącego kazanie ludowi oraz rozdającego jałmużnę.

Ściany świątyni zawierają liczne ozdoby architektoniczne takie jak pilastry, putta, czy płaskorzeźby przedstawiające klęczące anioły. Nowym elementem z 2023 r. jest witraż w oknie zakrystii przedstawiający św. Franciszka z Asyżu.

Po obu stronach kościoła pomiędzy pilastrami wykonano w ścianach 20 nisz na figury świętych i błogosławionych otaczanych kultem na ziemiach polskich. W niszach od strony ul. Elektoralnej znajdują się kolejno: św. Kazimierz (Józefa Mantzla), św. Stanisław Biskup, św. Bronisława (Pawła Malińskiego), św. Wojciech (Daniela Zalewskiego), św. Jan Kanty, św. Józef ONMP (Tadeusza Czajkowskiego), św. Kunegunda, św. Stanisław Kostka, św. Jadwiga, św. Salomea (Pawła Malińskiego). Natomiast od ul. Chłodnej rzeźby zostały ustawione w następującym porządku: św. Jacek (Edmunda Szczurkiewicza), św. Czesław, św. Szymon z Lipnicy, św. Władysław z Gielniowa, św. Jan Kapistran, św. Wincenty Kadłubek, św. Jan z Dukli, św. Barbara, św. Roch i św. Florian (Teofila Godeckiego). Od umieszczenia świętych patronów polskich w niszach na zewnątrz kościoła w świadomości warszawiaków zrodziło się powiedzenie, że Jest to jeden z najmniejszych kościołów Warszawy, bo wszyscy święci stoją na zewnątrz.

Przed kościołem od strony fasady znajduje się również od 1890 r. statua z brązu Matki Bożej Łaskawej.

Przedsionek Kościoła

Do świątyni prowadzą drzwi główne (pierwotnie nad nimi znajdował się napis fundacyjny: Imperante Nicolao I. Anno MDCCCXLIX – Panowania Mikołaja I Roku 1849) oraz dwoje drzwi bocznych. Po obu stronach wejścia do kościoła znajdują się kropielnice w kształcie muszli podpartych serafinami, wykonane z białego marmuru przez Ludwika Kauffmana. Na ścianach przedsionka znajdują się krzyż roku jubileuszowego 1900 oraz trzy tablice upamiętniające:

- Żołnierzy Armii Krajowej powstańczych oddziałów specjalnych „Jerzyki”

- Franciszka i Sławomira Cudników, Stefana Goetze i Stanisława Świderskiego rozstrzelanych przy Hali Mirowskiej 8 sierpnia 1944 r.

- Jeana de Lattre de Tassigny - dowódcę 1 Armii Francuskiej i Marszałka Francji

Nawa Główna

Nawa główna jest odzielona od naw bocznych za pomocą 22 wyżłobionych, żeliwnych kolumn w stylu korynckim odlanych w fabryce Machin Żelaznych Banku Polskiego na Solcu. Świątynia była pierwszym kościołem w Królestwie Polskim, w którym zastosowano konstrukcje i wystrój wykonany z lanych odlewów żeliwnych. Na kolumnach oparte są kamienne arkady łączące je ze sobą i unoszące boczne ściany z oknami. Nawa główna przykryta jest płaskim sklepieniem ozdobionym gipsowymi kasetonami i rozetami autorstwa Ferranta Marconiego- brata archiktekta świątyni, a następnie od 1887 r. modrzewiowymi kasetonami z ozdobami architektonicznymi z blachy cynkowej w formie rozłożonych kwiatów zaprojektowanymi przez Juliusza Bryzemajstera.

Po lewej stronie nawy głównej znajduje się ambona żeliwna w kształcie kielicha ufundowana przez Salwina Jakubowskiego i odlana przez Jana Lindera w zakładach hutniczych w Chlewiskach.

Prezbiterium

Prezbiterium od nawy głównej jest wydzielone za pomocą balasek. Z prawej strony znajduje się drewniany pulpit oraz chrzcielnica, nad którą umieszczono ciężarek w kształcie gołębicy. Przy ścianie wisi tablica upamiętniająca, że w parafii św. Andrzeja Apostoła sakrament chrztu przyjęła bł. Franciszka Józefa Anna Siedliska założycielka Zgromadzenia Sióstr Najśw. Rodziny z Nazaretu. (Należy doprecyzować, że błogosławiona prawdopodobnie chrzest przyjęła w kościele św. Antoniego z Padwy przy ul. Senatorskiej, gdzie tymczasowo znajdowała się parafia św. Andrzeja Apostoła).

Na środku nawy poprzecznej, którego przedłużenie stanowi z lewej strony zakrystia nad którą znajduje się górna loża (dawny skarbiec), a z prawej wnęka po dawnej kaplicy Matki Bożej, został ustawiony marmurowy ołtarz. Pierwotnie ołtarz główny znajdował się w absydzie kościoła, natomiast po Soborze Watykańskim II i wprowadzonych zmianach ołtarz został ustawiony w centralnej części prezbiterium. Z tyłu po obu jego stronach ustawiono na marmurowych podstawach dwa okazałe metalowe świeczniki w postaci aniołów trzymających kandelabry po 11 świec. Wykonane i ufundowane przez rodzinę Fragetów w 1900 roku. Świeczniki te zostały wystawione na światowej wystawie paryskiej EXPO w 1900 roku. Fabryka Wyrobów Srebrnych i Platerowych prowadzona przez rodzinę Fraget od 1844 roku znajdowała się niedaleko kościoła, na ulicy Elektoralnej 16.

Obraz św. Andrzeja Apostoła

Obecnie wzrok wiernych w prezbiterium przykuwa obraz „Męczeństwo św. Andrzeja Apostoła” (1662), pędzla „Śląskiego Rembrandta” Michaela Willmanna (1630-1706). Obraz pierwotnie znajdował się w kościele Wniebowzięcia NMP, w Lubiążu na Dolnym Śląsku, a po II wojnie światowej w 1952 r. umiejscowiony został w kościele św. Karola Boromeusza. Starano się w ten sposób zapełnić niepowetowane straty (m.in. fresk Michaele’a Chariniego przedstawiający Trójcę Świętą, ołtarz główny L. Kauffmanna z włoskim obrazem św. Karola Boromeusza) poniesione na skutek wysadzenia prezbiterium przez Niemców. Przed obrazem patrona parafii znajduje się szczęśliwie zachowane pozłacane, metalowe tabernakulum wykonane z blachy miedzianej w fabryce Frageta w 1886 r. Na tabernakulum umieszczono przedstawienie głowy Chrystusa i Baranka Bożego.

Prawa Nawa Boczna

W prawej nawie przy wejściu do świątyni znajduje się dębowy konfesjonał, nad którym w 1890 r. wmurowano wykonaną z czarnego marmuru tablicę poświęconą proboszczom parafii z lat 1774-1913. Pod nią została umieszczona kolejna marmurowa tablica upamiętniająca proboszczów od 1913 r. do czasów współczesnych. Oprócz powyższych w latach 90-tych XIX w. powieszono tam tablice memoratywne rodziny Dyamentów i Śmiechowskich, natomiast pozostałe tablice z II poł. XX w. upamiętniają Marię Pędzikowską – łączniczkę powstania warszawskiego i Romana Theimera – redaktora „Wiadomości Mirowa”.

Prawa nawa boczna przechodzi w dawną kaplicę Matki Boskiej wysadzoną w styczniu 1945 r. przez Niemców. w wyniku ich działania utracono obraz Luigiego Rubio „Matka Boża z Dzieciątkiem Jezus i patronami parafii wolskiej św. Wawrzyńcem i Stanisławem” oraz obraz hrabiny de Larnay przedstawiający fundatorkę świątyni. Obecnie znajduje się tu ołtarz boczny z figurami św. Antoniego, św. Stanisława i św. Wojciecha, zaś na ścianie zawieszony jest obraz św. Judy Tadeusza.

Lewa Nawa Boczna

W lewej nawie przy wejściu do świątyni znajduje się dębowy konfesjonał, nad nim zapewne od 70-tych lat XIX w. umieszczona jest murowana płyta upamiętniająca Feliksa Rosińskiego (1797-1873) – radcę stanu, zaś po bokach zawieszczone są tablice poświęcone pamięci Henryka Korzóna (1866-1892) – inżyniera technologii oraz Piotra Neymana (1817- 1879) – seniora Bractwa Zwiastowania NMP. W lewej nawie znajdują się trzy ołtarze, pierwszy z kopią dzieła Corregia „Narodzenie Pańskie”, przed nim ustawiony został obraz Matki Boskiej Częstochowskiej. Drugi ołtarz również fundacji Państwa Kownackich zawiera w sobie obrazy Józefa Buchbindera. Pierwszy przedstawiający św. Franciszka Salezego oddającego cześć Najświętszemu Sercu Jezusa, zaś nad nim w owalnej ramie umieszczono obraz św. Matyldy. Na ołtarzu ustawiony został obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Obok ołtarza bocznego znajduje się feretron przedstawiający od widocznej strony Zwiastowanie NMP, a z drugiej strony Chrystusa dźwigająćego krzyż, dalej zawieszony został obraz Miłosierdzia Bożego. Lewą nawę boczną zamyka ołtarz z obrazem Najświętszego Serca Pana Jezusa, przed którym znajduje się figura Matki Bożej Fatimskiej. Analogicznie jak w prawej nawie zostało umieszczonych 7 stacji Drogi Krzyżowej.

Dolny Kościół

Świątynia posiada również dolny kościół pełniący kiedyś funkcję kaplicy przedpogrzebowej, obecnie jest to kaplica Miłosierdzia Bożego, w której można przyjąć Sakrament Pokuty i Pojednania.

Organy

Na chórze muzycznym podpartym arkadową ścianą z dwiema kolumnami korynckimi i filarami po bokach, znajdują się posiadające 13 głosów organy piszczałkowe, z trakturą pneumatyczną. Zostały one w 1957 r. złożone przez Józefa Pacewicza z używanych części sprowadzonych z Wrocławia. W 2013 roku organy zostały wyłączone z użytku i zastąpione instrumentem elektronicznym.